Blog

Depressie 29-5-2018: hoe leren wij?

“Hoe kom je een depressie te boven en waarom hebben mensen last van een verstoord slaappatroon als ze een depressie hebben?”

Deze keer staat centraal hoe wij leren en wanneer we bewust worden van wat we leren.

Allereerst moet ik zeggen dat de kennis hiervan wordt ontleend door het gedachtegoed van de Human Givens Institute. Zie ook  https://www.hgi.org.uk/ voor meer informatie.

Ooit wel eens afgevraagd als je naar een stoel kijkt dat iedereen beseft dat dat ding gemaakt is om op te zitten? Dat het niet uitmaakt welke taal je spreekt om te begrijpen wat de functie er van is? Als een Rus het gebaar maakt om te gaan zitten door zijn arm uit te steken richting de stoel, dat de Nederlander meteen begrijpt dat hij of zij wordt uitgenodigd om te gaan zitten…best wonderlijk dat brein van ons. Iedereen begrijpt direct waar dat ding voor dient.

Ik wil graag twee manieren toelichten hoe wij leren. Er zullen er vast meer zijn, maar ik licht er twee toe:

·        Instinctief: dit proces begint als foetus in de baarmoeder. Instinctieve patronen worden “geprogrammeerd” in het brein als de foetus al wat ouder is in de baarmoeder. Dat gebeurt in de REM-staat. REM staat voor “Rapid Eye Movement” en vervult later een belangrijke rol om onverwerkte emoties te ontladen tijdens je REM-slaap als je droomt. Ik noem deze patronen maar even “templates”. Deze templates bergen verwachtingspatronen in zich en zoeken “in the outside world” bevestiging. Twee prachtige voorbeelden van templates op deze manier van leren zijn het instinctieve patroon voor een baby om direct eten te zoeken via de borst van Moeder. Dit terwijl de baby nog nooit een borst heeft gezien! De verwachting wordt vervuld “in the outside world”, de template sluit zich en tegelijkertijd wordt de baby zich bewust waar eten te vinden is. Het kind was lerende, heeft geleerd en is zich bewust geworden waar eten te vinden is.

Een ander mooi voorbeeld is de template om snel contact te zoeken met Moeder. Mooie interactie tussen Moeder en kind volgt als ze elkaar aankijken. De één lacht, de ander volgt. Volgen en leiden wordt een spel. Nu leert het kind wat expressie is in het gezicht, het leert zich veilig voelen bij Moeder en krijgt bevestigt dat als je lacht, Moeder teruglacht. De “templates” veiligheid en expressie sluiten zich, de verwachting is vervuld en het kind is zich bewust dat het zich veilig voelt en begrepen wordt door Moeder. Er ontstaat een hechte band.

·        Door waarneming en ervaring “in the outside world”: als we het voorbeeld weer nemen van die stoel dan zal hetzelfde kind op oudere leeftijd een stoel tegenkomen. Het plaatje van een stoel wordt opgeslagen in het brein en het zal de functie er van snel leren kennen omdat het beeld wordt gecreëerd dat er iemand op gaat zitten. Het is dus een ding waar je op kunt zitten. Als de vraag komt hoe dat ding heet, zal het kind er taal aan koppelen, een woord, een stoel dus. Dus als wij vanaf morgen met z’n allen een stoel gaan gebruiken om op te gaan staan dan verliest het zijn huidige functie in de loop van de tijd omdat wij een ander plaatje creëren in ons brein wat de functie er van is. Nu krijgen wij bevestigd dat de functie zitten is en zo leren wij verder. De bevestiging is rond, wij zijn ons bewust geworden wat een stoel is en wat de functie er van is.

De functie van de REM-staat heeft in de periode van de foetus dus de rol van de programmering van ons instinct, later krijgt het een andere functie waar ik later op terugkom en de relatie wordt gelegd met een depressie..

Depressie 13-6-2018: Van Depressie naar Missie

De conclusie van het vorige artikel d.d. 29 mei was dat de REM-staat een andere functie heeft tijdens de periode als foetus in de baarmoeder dan als kind of volwassene.

Vandaag gaat het over het krijgen van een depressie. Hoe ontstaat dat en wat heeft een depressie voor invloed op je slaappatroon?

Lees hier het gevoel wat ik in het verleden zelf heb ondervonden.

“Verschrikt word ik wakker midden in de nacht. Het is vier uur in de morgen en de radartjes beginnen onmiddellijk te ratelen in mijn hoofd. Ik merk dat het nerveuze gedrag direct werkt op mijn blaas. Zo stil mogelijk sluip ik naar het toilet in de hoop dat mijn vrouw niet wakker wordt. Tevergeefs. Terecht geïrriteerd uit ze haar frustratie. Het is de zoveelste nacht achter elkaar. Dit put me uit en haar ook! Overdag merk ik dat ik mijn concentratie maar moeilijk voor elkaar krijg, geagiteerd reageer op onvoorziene situaties. Ook krijg ik de terechte feedback dat ik egoïstische denk en handel terwijl ik het zelf niet eens in de gaten heb…”

“Het lijkt wel alsof ik me in een tunnel begeef waar alleen beren op de weg te vinden zijn. Het is donker van binnen en de wanden lijken wel van staal. Deze emotie voelt zeer sterk aan. Alle negatieve gedachten die nagenoeg alle ruimte in mijn hoofd in beslag neemt, lijken zich in deze tunnel te vermenigvuldigen waarbij kans om te ontsnappen niet mogelijk lijkt..”

Na een aantal tegenslagen vlak achter elkaar in mijn leven te hebben meegemaakt, begon ik aan mezelf te twijfelen. “Is dit structureel van aard? Ligt het aan mij? Deze ontwikkeling raakt mij in alles wat ik doe!”

Emotionele behoeften zoals veiligheid en controle (geen vat hebben op de situatie), deden mij pijn. Elke dag vroeg ik mij af of we het wel zouden redden…wat als dit, wat als dat. De hele dag door, dag in-dag uit. Ik ontwikkelde een negatief denkpatroon wat vreselijk veel energie kostte. Ik belandde voor een tijd in een depressie.

En hoe sterk ben ik er uit gekomen! Controle en veiligheid zijn terug. Daarnaast weet ik nu hoe je je kunt wapenen tegen dit soort gebeurtenissen, hoe je denkpatronen kunt doorbreken en hoe je juist kansen kunt inzien.

Niet zo gek dat dit mijn missie is geworden: mensen counselen met een depressie of burn-out.

Ik noem hier ook burn-out omdat burn-out en depressie opvallend veel overeenkomsten hebben. Het grote verschil is dat bij depressie de lol in het leven en bestaande interesses je niet zo veel meer doen terwijl burn-out het kenmerk vertoont volledig opgebrand te zijn.

Maar wat heeft dit nu met een verstoord slaappatroon te maken?

Zoals eerder aangegeven in mijn eerste artikel d.d. 29 mei leren wij op verschillende manieren. Een daarvan is dat wij bepaalde verwachtingen creëren dat bevestiging zoekt “in the outside” world. Zodra een bepaald verwachtingspatroon vervuld wordt dan worden wij bewust en zijn we dus lerende.

Een depressie kenmerkt zich dat veel doemscenario’s worden gecreëerd die hoogstwaarschijnlijk nooit of nauwelijks zullen worden bevestigd “in the outside world”. De verwachtingspatronen zoals “Ja maar, wat als dit, wat als dat” zijn voorbeelden hiervan.  Al deze verwachtingspatronen worden “gedeactiveerd” tijdens je slaap. In je REM-slaap wel te verstaan. Dat is de fase dat wij dromen. En geloof me; wij dromen allemaal alleen wij vergeten ze vaak. Ik kom later in een apart artikel uitgebreider terug op de functie van dromen.

Dus in je REM-slaap droom je. We kennen verschillende soorten slaap. Ik onderscheid ze maar even in “herstelslaap” waarin je lichaam zich herstelt van bijvoorbeeld fysieke inspanning van de dag er voor en je REM-slaap waarin dus niet uitgekomen (negatieve) verwachtingen worden verwerkt -gedeactiveerd.

Nu is het zo dat de REM-slaap veel energie kost. Hoe meer (negatieve) niet uitgekomen verwachtingen je creëert hoe langer je je in een REM-slaap bevindt. Het gevolg is dat je vermoeid wakker wordt.

Wanneer je zoveel negatieve denkpatronen ontwikkelt dan maakt je REM-slaap overuren en dat zorgt er uiteindelijk voor dat gedurende de nacht wakker schrikt, mogelijk badend in het zweet. Je brein kan het niet goed meer aan en een vicieuze cirkel ontstaat.

De cirkel dat je vermoeid wakker wordt, doorgaat met piekeren, ‘s nachts wakker wordt en dus alsmaar vermoeider worden kan je doen belanden in een depressie. En dit is de relatie tussen een verstoord slaappatroon en een depressie.

Volgende keer weer verder met de behandeling van een depressie. Hoe kom je uit een depressie en hoe doet Elementis-counseling dat?

Depressie 3-7-2018: Lifting Depressie

In mijn laatste artikel “Van Depressie naar Missie” van 13 juni vertelde ik over het hebben van een depressie. Emotionele behoeften zoals Veiligheid en Controle werden plotsklaps “weggenomen”. Geen vat hebben op de situatie.

Er zijn legio gebeurtenissen te noemen die mensen aan het wankelen maakt. Gebeurtenissen waardoor je zelfbeeld bijvoorbeeld beïnvloed wordt. Of dat je je buitengesloten voelt en geen connectie meer hebt tot een bepaalde groepering. Of dat er geen waardering is voor wat je doet of dat je afscheid neemt of wordt genomen van je relatie.

En zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Iedereen krijgt wel eens te maken met één of meerdere terugvallen. Belangrijk is om je af te vragen hoe je er mee omgaat. Stel jezelf eens de volgende vragen:

·        Hoe persoonlijk trek je je bepaalde gebeurtenissen aan? Geef jij jezelf de schuld voor elke tegenvaller in het leven of bekijk je de oorzaak vanuit meerdere perspectieven?

·        Hoe indringend zien wij bepaalde gebeurtenissen in het leven? Indien je je baan verliest, denk je dat je dan nooit meer aan ander werk komt of zie je juist de mogelijkheden voor andere carrièrekansen?

·        Hoe permanent denk je dat bepaalde gebeurtenissen zijn? Als een relatie eindigt, denk je dan dat je nooit meer een andere relatie zal krijgen?

Mensen met een depressie hebben de neiging om zich in zichzelf gekeerd te gaan gedragen. Om meer passiviteit te gaan vertonen. Piekeren en zorgen maken zijn niet alleen energievretend, ze maken ook misbruik van je verbeeldingskracht en richten je aandacht naar binnen terwijl het enorm belangrijk is om je aandacht naar buiten te richten.

Dus daar waar de kansen voor verandering liggen om je verder te helpen!

Leer je verbeeldingskracht op een positieve manier gebruiken, scheid jezelf van jouw probleem, daag negatieve gedachten uit, leg nadruk op het feit dat je kwaliteiten hebt, reframe uitspraken en gedachten op een positieve manier. Weet hoe je je kunt ontspannen zodat je rationeel kunt overzien waar je mee bezig bent. De emotionele lading van dieper gewortelde (traumatische) herinneringen of gebeurtenissen laten afnemen.

Op naar aan een (nieuwe) toekomst waarin je jezelf realistische positieve doelen stelt.

Allemaal technieken die Elementis-counseling toepast om effectief depressie te behandelen.

Wanneer jij trek hebt in een kop koffie of thee om in een rustige, vertrouwde omgeving te praten over jouw gevoel dan kan dat:

https://elementis-counseling.nl/contact/

Zoals beloofd gaat het volgende artikel over de functie van dromen in relatie met depressie.

Tot over twee weken en groet van Ruthger!

Depressie 23 juli 2018: Free up your brains: dromen en depressie

In mijn artikel van 13 juni wordt uitgelegd welke functie de REM-slaap heeft en waarom mensen met depressieve klachten een langere REM-slaap hebben.

Een langere REM-slaap kost relatief veel energie en daarom wordt je vermoeid wakker. Een groot kenmerk van mensen met depressieve klachten.

Ook is uitgelegd dat wij dromen in onze REM-slaap.

Waarom dromen wij dan en wat gebeurt er dan zal je je afvragen?

Dromen is onze zwaarste trancestaat. Trance is iets wat veel geassocieerd wordt met hypnose. Met Rasta Rostelli die je dingen laat doen zonder dat je beseft dat je dat doet.

Het mooie is dat wij allemaal verschillende keren per dag in trance zijn. Dagdromen is een mooie. Wanneer je een bepaalde film kijkt die je boeit, ben je in trance. Je vergeet de wereld voor even om je heen.

In je droom verwerk je niet uitgekomen verwachtingen die je de dag ervoor of meerdere dagen ervoor gecreëerd hebt. Er is een verwachtingspatroon ontstaan die voor arousal, voor opwinding of emotie heeft gezorgd. Een kenmerk van mensen met een depressie is dat er veel negatieve verwachtingspatronen (beren op de weg) worden gecreëerd die gedeactiveerd worden tijdens je REM-slaap. Tijdens je droom wel te verstaan.

Die functie is essentieel voor ons functioneren. Dromen zorgt er voor dat je je zorgen, arousals en emoties  verwerkt om je mentaal weer voor te bereiden voor de dag die komen gaat. Dat gebeurt in beelden. Wanneer je je een droom nog voor je kunt halen, weet dan dat deze beelden altijd metaforisch in je geheugen zitten.

Arousals en emoties worden metaforisch verwerkt in je droom. De reden hiervoor is logisch. Indien je je emotie op dezelfde manier herbeleeft tijdens je droom dan verdubbel je je emoties waar je juist vanaf moet om in staat te zijn weer fris aan de nieuwe dag te beginnen.

Er is altijd wel iets anders dan de werkelijkheid in je droom. Vaak herinneren we nog personen in onze droom en dan is bijvoorbeeld de omgeving anders dan waar je in werkelijkheid bent geweest.

Als je je droomt kunt herinneren, neem dat dan mee wanneer je besluit om therapie te volgen bij Elementis-counseling. Je droom kan waardevolle informatie en inzichten opleveren waar je je bijvoorbeeld overdag zorgen over maakt.

Wanneer je deze ervaring wilt delen met mij, maak dan vrijblijvend een afspraak met mij https://elementis-counseling.nl/contact/

Ten slotte wens ik alle vakantiegangers veel droomplezier toe: free up your brains nu je weet wat de functie er van is.